Embouchure de la Douve, een stukje Frankrijk in Belgie
Het zijn vaak de kleinste plekjes die de meest bijzondere eigenschappen hebben. Wie het jaagpad langs de Leie volgt tot in de Belgische exclave Komen-Waasten, komt er zonder het zelf te beseffen over een erg apart stukje weg. Door een geografische anomalie trekken Wandelaars gedurende enkele meters over de landsgrenzen. Heel even wordt België Frankrijk.
Wonen en werken in een grensstreek is altijd al speciaal geweest. Het leven wordt er compleet afgestemd op de landsgrens en vooral in tijden van een coronacrisis bleek dat niet altijd even eenvoudig. Voor Komen-Waasten was de situatie nog uitdagender. Ze maken deel uit van Wallonië maar de gemeente ligt volledig in Vlaanderen, pal op de landsgrens met Frankrijk.
Het is een vreemde, politieke situatie waar de bevolking mee heeft leren leven en die uiteindelijk weinig impact heeft op het dagelijkse leven. Administratief en diplomatisch is het dan weer andere koek en daar is de Embouchure de la Douve een schitterend voorbeeld van.
In lang vervlogen tijden werd de landsgrens met Frankrijk mee bepaald aan de hand van de kromming van de Leie. Het midden van de vaart werd als grens aangenomen, wat het meteen voor iedereen heel wat eenvoudiger maakte. Tijden veranderen en de maatschappij moest die evolutie mee gaan volgen. De typische boten voor de binnenscheepvaart werden groter & dieper, waardoor ook de vaarten breder en dieper moesten worden gemaakt. Zo werd de Leie, van nature uit een vaart met heel wat kronkels, op verschillende plaatsen rechtgetrokken waardoor de landsgrens er plots helemaal anders uit kwam te zien. In heel wat gevallen werden er dan ook administratieve overeenkomsten gesloten om die gronden opnieuw toe te kennen zonder veel problemen, behalve in Komen-Waasten.
Een situatie ‘à la Belge’
De Embouchure de la Douve is een kleine monding, slechts een paar meters lang en een tweetal meter breed, die door de rechttrekking geen enkel nut meer had. Het werd door zowat alle administraties uit het oog verloren, totdat men aan de heraanleg van het jaagpad langs de Leie begon. De plannen toonden hoe een kleine brug, van net geen 2 meter lang, wandelaars over de Embouchure moest brengen. Het was goedkoper en sneller uitvoerbaar dan het wandelpad langs de Embouchure te leiden. Landmeters kwamen echter tot de waanzinnige vaststelling dat er nooit overeenkomsten werden gesloten met Frankrijk over dat stukje grond, waardoor die brug technisch gezien in een ander land zou liggen. Een eenvoudige administratieve dwaling met verstrekkende gevolgen want voor de aanleg van die kleine brug moesten er diplomatieke protocollen worden afgesloten. Meer nog, toen de grenzen tijdens de eerste coronalockdown werden gesloten, werden ook die 2 meters jaagpad verboden terrein voor wandelaars en moest de politiek opnieuw tussenkomen.
Ondertussen bekijken beide landen hoe ze dit euvel kunnen oplossen, niet omdat de burgers er wakker van liggen maar vanwege aansprakelijkheden. Mocht er iemand zich bezeren op die brug, dan is het de verantwoordelijkheid van de Franse hulpdiensten die de plaats enkel via België kunnen bereiken. Zolang dit niet opgelost wordt, blijft de Embouchure de la Douve een uniek stukje wandelpad waar de term “à la Belge” mooi in beeld wordt gebracht.
