Hitler, naast psychopaat ook een meester manipulator

Over Hitler is al veel geschreven en ondertussen is ook zowat ieder detail van zijn leven onderzocht geweest. De grootste psychopaat en massamoordenaar uit de moderne geschiedenis heeft eigenhandig de maatschappij, zoals we die nu kennen, mee helpen vormen. Hoewel Hitler de media niet meteen schuwde, propaganda was zijn gereedschap bij voorkeur, zijn er toch heel interviews die in de vergeethoek zijn geraakt. Bewust of niet? In het boek “De vergeten gesprekken met Hitler” toont journalist en historicus Eric Branca dat de man-met-snor niet alleen een gestoorde dictator was maar eveneens een meester-manipulator. Vooral de buitenlandse pers liet zich van hun minder fijne kant zien, in de hoop toch maar een interview te kunnen scoren.

Hitler was niets meer of minder dan een monster, dat moet ondertussen ongetwijfeld duidelijk zijn. Met uitzondering van een groep neonazi-idioten die in hem een soort van idool zien, beseft de wereld dat hij een meedogenloze moordenaar was. Toch was er een periode waarin Hitler niet aan de macht was en hij, al dan niet door het gebruik te maken van zijn stormtroepen, een politieke amokmaker aan de rand van de maatschappij was. Na zijn mislukte staatsgreep kwam hij terecht in de gevangenis en schreef hij zijn zelfverklaarde meesterwerk “Mein Kampf”. Het werd een manifest voor een nieuw Duitsland, een handleiding voor iedereen die een perfecte Ariër moest worden en verplichte lectuur eenmaal hij de plak zwaaide. 

Mein Kampf, een manifest dat manifest onwaar was

In Mein Kampf beschrijft Hitler zijn haat tegenover Joden en bestempelt hij Frankrijk als de eeuwige aartsvijand. Enkel door middel van een gewapend conflict, waarbij Frankrijk om genade zou smeken, kon Duitsland terug de macht van weleer gaan worden. Toen hij de gevangenis mocht verlaten, begon Adolf opnieuw met de politieke verovering van Duitsland en toen begreep hij dat hij de internationale pers broodnodig zou hebben.

Nadat hij als kanselaar werd verkozen, kwam de volledige binnenlandse pers onder zijn totalitaire controle. Niemand mocht nog iets publiceren zonder dat het partijbureau een goedkeuring had gegeven. Wie het toch aandurfde om buiten de lijntjes te kleuren, werd in de beste gevallen ontslagen. In de slechtste gevallen wachtte de galg.

Internationaal werd Duitsland nauwlettend in de gaten gehouden. Het land was immers nog steeds bezig met het betalen van de herstellingen na de Eerste Wereldoorlog en ook het opbouwen van een leger was compleet uit den boze. Betalen wilde Hitler helemaal niet en het samenstellen van een militaire wereldmacht was zijn absolute prioriteit. Hij deed dit dan ook niet onder de radar maar schakelde een brede waaier van, geselecteerde, internationale journalisten. In “De vergeten gesprekken met Hitler” verzamelt Eric Branca die interviews, gesprekken die grote persbureaus per toeval ‘vergeten’ waren. Naar een reden voor die vergetelheid moet niet lang worden gezocht: de journalisten geloofden keer op keer de prietpraat en fake news van de dictator. Een van hen beschreef hem zelfs als ‘charmant en innemend’, dit terwijl de führer enkele weken ervoor Oostenrijk gewapenderhand had geannexeerd. 

Hij had toen al de kunst van Fake News stevig onder de knie

De journalisten, hoewel ze uiterst professioneel te werk gingen, stelden zich erg flexibel op omdat ze bij de weinigen hoorden die de nieuwe leider van Duitsland mochten interviewen. Vaak lieten ze zich dan ook, al dan niet bewust, manipuleren om toch maar een primeur te hebben. Als kers op de taart blijken enkele persbureaus ook erg nauwe banden met de NSDAP te hebben onderhouden.

“De vergeten gesprekken met Hitler” is niet zozeer een literair pronkstuk als het een slag in het gezicht is. Het is een wake up call en in onze moderne tijden nog steeds uitermate relevant. De maatschappij was toen niet in staat vals van echt te onderscheiden en geloofde dat Hitler uit was op vrede. Het feit dat hij ondertussen al begonnen was met de verovering van Europa werd genegeerd omdat het toen beter uit kwam. Hebben we, anno 2020, dan wel voldoende lessen geleerd uit het verleden?

De vergeten gesprekken met Hitler, een uitgave van Polis, telt 318 pagina’s en is verkrijgbaar bij de betere boekhandels.