Spookverhalen, ieder dorp – gemeente – stad ter wereld heeft er wel eentje in huis. Veelal gaat het om eenvoudige toogpraat, leuke vertelsels en iets waarmee je kinderen kunt entertainen. Maar soms zijn die spookverhalen hardnekkiger dan dat. Soms zijn die verhalen zo aanwezig dat ze zelfs internationaal opgepikt worden. Soms zijn die verhalen zo dicht bij de deur, dat we er eigenlijk te voet heen kunnen. Maak kennis met het mysterie van Mortagne !

Als iedereen iet of wat eerlijk is met zichzelf, moeten we allemaal toegeven dat we een stevig spookverhaal altijd wel kunnen smullen. Verhalen die een setting hebben op één of andere plantage of een gotisch kasteel, in een land ver ver van hier. Wanneer dergelijk verhaal zich afspeelt in je eigen streek, dan is de interesse direct en intensief aangewakkerd.

Meerdere keren was ik reeds het relaas van Mortagne tegen het lijf gelopen. Het internet zijnde de voornaamste bron van referenties maar zelfs de geschreven bronnen waren talrijk aanwezig. Tijd om dan ook terug stevig de geschiedenisboeken in te duiken.

De kapel moest demonische krachten van het domein weghouden.

maison-viron-mortagne
De klas voor privélessen.

In 1913 trekt de adellijke familie De Viron vanuit Dilbeek richting Bellegem om er zich te vestigen. Ze kopen er een gigantisch stuk grond, waarop niet meer dan een paar schuren staan, van de toenmalige en vooraanstaande brouwersfamilie Facon. De Familie De Viron besluit om op het stuk grond een imposante villa (die al snel de naam “kasteel” toebedeeld kreeg) neer te poten, een villa die neerkijkt op de velden en landerijen die de streek rijk is. Het bouwen van het meesterlijke pand nam heel wat tijd in beslag, waardoor de familie oorspronkelijk de schuren hadden ingericht als verblijfplaats. In de jaren 80 komt de laatste er nog wonende dochter te overlijden en staat de villa leeg. Wat volgt is een eindeloze erfeniskwestie, gecombineerd met de beschermde status van het gebouw en beetje per beetje nam moeder natuur het geheel over.

Op zich nu niet meteen een uitzonderlijke situatie, erfenisdisputen zijn van alle tijden en zijn ook de nummer 1 bron van alle urbex-locaties verspreid over de gehele wereld. Niet echt spookverhaal-waardig dus … op uitzondering van 1 detail dan.

Aan de inrit van het domein werd, tijdens de bouw van de villa, een merkwaardige kapel gebouwd, een kapel die al snel de bijnaam “spookkapel” kreeg. Tijdens de bouwwerken en het verblijf van de familie in de schuren, werd de dame des huizes gekweld door schaduwen, geluiden en andere bizarre fenomenen. De kapel moest demonische krachten van het domein weghouden. Dit is waar het verhaal een interessante wending krijgt. Het domein ligt op de flanken van een heuvel, een “berg” in de volksmond. In een ver ver verleden was dit de plaats waar ter dood veroordeelden hun laatste rustplaats kenden. Deze berg en de omliggende landen maakten deel uit van de Bellegemse parochie “Mortagne” Het hoeft dan ook niet te verbazen dat verhalen over geesten en ondoden er schering en inslag waren, de galgen stonden immers .. jawel .. op de plaats waar later de schuren gebouwd werden. (verklaart ook waarom de familie De Viron het domein voor een habbekrats konden kopen).  De eerste, geregistreerde getuigenissen over de geest van een ter dood veroordeelde, loopt terug tot in het jaar 1750 en sedert die datum is het verhaal blijven standhouden.

Urbexers, fotografen die verlekkerd zijn op oude, leegstaande gebouwen maken in hun hedendaagse videos echter nog vaak meldingen van geluiden en schaduwen, wanneer ze door het gebouw lopen.

We keren terug naar de dag van vandaag. Het kasteel van Mortagne is net geen ruïne, van de grandeur van toen is totaal geen sprake meer. De villa is volledig in de greep van moeder natuur en het geheel kan perfect doorgaan voor de cover van een horrorboek. Hier woont al decennia niemand meer en van geschreven getuigenissen over vreemde fenomenen is geen sprake meer. Urbexers, fotografen die verlekkerd zijn op oude, leegstaande gebouwen maken in hun hedendaagse videos echter nog vaak meldingen van geluiden en schaduwen, wanneer ze door het gebouw lopen. Een korte zoektocht op Youtube toont een duidelijk patroon in die meldingen. ZIjn het sensatiezoekers of is hier echt meer aan de gang ?

FLIR-camera
Beelden van de FLIR

Gewapend met onze GoPro’s en met een state-of-the-art FLIR thermische camera trekken we richting het kasteel van Mortagne. Een eerste trip doorheen de eindeloze gangen van het gebouw ondernemen we wanneer het zonlicht nog van de partij is. Meer dan 30 jaar staat de villa te verkommeren maar nog steeds bevat het elementen die de obligatoire elegantie van de vroegere elite tentoon stelt. Hier doorheen lopen geeft ons een onbehagelijk gevoel, niet zozeer vanwege spoken die op de loer liggen maar eerder vanwege het verval. Een kinderwagen, een klaslokaal (want de kinderen van de elite kregen thuis privéles), de kleine kamers van het personeel, … het is een trip doorheen de geschiedenis en de combinatie met het verval oogt ronduit macaber.

Eenmaal de nacht valt en een lichte bries de kop opsteekt, verandert het speels macabere zich in een situatie waar je brein in overdrive gaat. Iedere plank maakt geluid, iedere deur kraakt en doorheen de ontelbare dakopeningen zorgt de wind voor een permanent luisterspel van onverklaarbare geluiden. Onze zintuigen staan op scherp en hoewel we continue denken dat iets of iemand ons in de gaten houdt, bewijzen onze camerabeelden het tegendeel. Ook de thermische beelden tonen geen enkele vorm van onverklaarbare fenomenen.

Na een nacht van verkennen, luisteren, wandelen en bekijken kunnen we niet echt concluderen dat het domein van Mortagne een plaats van spokerij is. Is de legende daarom puur entertainment ? Wie gaat het zeggen … misschien heeft Mortagne zijn geheimen nog niet prijsgegeven.

Bekijk de volledige fotoreeks op onze facebookpagina. (klik)

Bronnen :
Vlaamse volksverhalenbank

Nationale inventaris onroerend erfgoed
Bellegemse Stadsverhalen