Wie er vandaag de kranten op nasloeg kon er niet naast kijken. Paul Allen, de medeoprichter van Microsoft, vindt na een zoektocht van maanden en een voorbereiding van een paar jaren, het wrak van de USS Lexington. Het Amerikaanse vliegdekschip werd in 1942, tijdens de oorlog, tot zinken gebracht en overgelaten aan moeder natuur. Jaren later slaagde niemand er echter nog in de exacte locatie van het scheepswrak te lokaliseren en al snel werd het het onderwerp van legendes en toogpraat. Het vinden van het wrak, genesteld en verborgen die op de zeebodem, is niet alleen voor geschiedkundigen een historisch moment. Ook voor amateur schattenjagers en crypto-researchers zijn dergelijke nieuwsberichten feestelijke momenten. Mensen die hun leven besteden aan het zoeken naar het onvindbare worden erg vaak afgestempeld als geschifte marginalen met een teveel aan tijd. Maar zijn schattenjagers per definitie de buitenbeentjes voor dewelke ze worden beschreven ? Of zijn ze echt op zoek naar een tastbaar iets ?

Om de hersenkronkels van treasure hunters, schattenjagers of crypto-researchers volledig te kunnen doorgronden moeten we misschien eerst komaf maken met enkele hardnekkige clichés.

“Een schat” is niet noodzakelijk een houten koffer, met gouden muntstukken en ducaten gevuld, omgeven door bergen parels en zilveren kettingen.

“Een schat” is niet noodzakelijk een houten koffer, met gouden muntstukken en ducaten gevuld, omgeven door bergen parels en zilveren kettingen.

De filmindustrie maakt van het onderwerp graag gebruik om de decors van avonturenfilms te vullen, een vulling die door de filmliefhebbers veel te snel wordt doorgetrokken tot de realiteit.

Een schat, in onze moderne tijden, kan een erg brede waaier een vondsten gaan beschrijven.

indiana-jones
De filmavonturier, als snel de referentie geworden.

Het ontdekken van een wrak van een lang verloren gewaand vliegdekschip kan perfect dienen als voorbeeld van een schat. De recent ontgonnen en gigantische tombe in Egypte kan eveneens dienen als onderwerp in het lijstje. Een lijstje dat erg snel erg lang kan worden.
Papieren, grotten, foto’s, voorwerpen, tot zelfs lijken … ze vinden kan in bepaalde context gezien worden als het vinden van een schat.

Het woordenboek beschrijft als schat “een geheel aan voorwerpen met een grote waarde”.
Die voorwerpen hoeven niet persé uit goud te zijn gemaakt en een grote waarde is ook een woord dat erg ruim geïnterpreteerd kan worden.

Een schattenjager is dan ook iemand die erg gedreven op zoek gaat naar een schat, naar een verzameling van objecten van een grote waarde.

In de volksmond krijgt “schat” ook nog een extra dimensie toebedeeld.
Een schat maakt meestal deel uit van een verhaal, een legende, een mysterie waarvan de oorsprong erg obscuur is.

Voor de gewone mens is een schattenjager dan ook al erg snel iemand die zonder grenzen op zoek gaat naar het onbestaande en dus wordt de kaart van de marginaliteit en het fantasme erg snel getrokken.

Maar wat als die verhalen en legendes ergens een grond van waarheid bevatten ?

Maar wat als die verhalen en legendes ergens een grond van waarheid bevatten ? Wat als een gefilterde vorm van het mysterie ooit realiteit was ? Dan zijn daar sporen van terug te vinden en dus eventueel ook “een schat”.
Dit is dan ook DE drive van de moderne schattenjager : het koppelen van geschiedenis aan legendes en zodoende nieuwe kennis op te doen.
Vaak gaan schattenjagers met erg veel passie te werk, waardoor ze door hun omgeving als de gekke artiest worden bekeken. In heel veel gevallen zal hun zoektocht ook nooit veel meer zijn dan dat … een zoektocht.

Maar heel erg soms leiden deze zoektochten tot fantastische resultaten, resultaten die ervoor zouden moeten zorgen dat ons denkpatroon ook veranderd. Helaas is de grip van de media en den filmindustrie daarvoor nog steeds te groot.

yeti
De zoektocht naar de Yeti : fantasie of bloedernst ?

Jaarlijks worden gemiddeld meer dan 17.000 nieuwe diersoorten ontdekt (helaas sterven er ook aan de lopende band uit) door wetenschappers die hun dagen spenderen aan speuren. Wetenschappers die zoeken naar sporen van de Yeti, de Chupacabra, de Tokoloshe, .. en andere crypto dieren worden minder au sérieux genomen. De beestachtigen naar dewelke zij op zoek zijn worden met de regelmaat van de klok gebruikt in de fantastische filmindustrie, dus wordt hun wetenschappelijk werk herschapen tot een script.

Schattenjagers die effectief naar goud & geld zoeken worden ook nagenoeg allemaal bestempeld als de zotte buur. In 2014 vond een Franse schattenjager echter wel degelijk een treasure in de Franse Alpen : die van de 44 jaar eerder gecrashte vlucht van Air India.
Dan vergeten we nog de duizenden archeologen die wereldwijd een poging wagen om ons verleden volledig bloot te leggen. Hun zoektochten afgeschilderd als een strijd tegen de windmolens maar hun effectieve resultaten verbazen dan weer vriend en vijand.

De conclusie ?

Schattenjagers zijn meer dan alleen maar mensen die waanzinnige verhalen vertellen na het drinken van wat glazen bier. Hun eindeloze drive om de geschiedenis te gaan ontleden is op zijn minst bewonderenswaardig te noemen maar heel erg soms leidt het ook tot een succes.
Oordeel dan ook niet te snel wanneer die gekke buurman van je opnieuw de avond opleukt met een spannend verhaal. Misschien heeft hij deze keer wel gelijk.