Wie op citytrip trekt naar Berlijn en er enigzins iets anders wil gaan doen dan het obligatoire shoppen (er zijn andere dingen in het leven naast urbex), gaat de hotspots zonder twijfel kennen .
Potsdammer platz, de restanten van de muur, de Brandenburger en het super toeristische (en kotsopwekkende – pardon my French) checkpoint Charlie (en had ik al gezegd dat dit punt zo misselijkmakend toeristisch is geworden dat je die acteurs net geen lap rond hun oren geeft). Het zijn de absolute hotspots voor de miljoenen bezoekers die jaarlijks op hun instagram willen uitpakken met hun wereldse kennis.
Maar wie zijn hoofd naar de hemel richt kan (bij het ontbreken van bewolking) vreemde vormen waarnemen, rebels aanwezig in de skyline van Berlijn. Een herinnering aan een niet zo heel erg ver verleden waar we niet bepaald trots op zijn.
Teufelsberg, The Devils Mountain, Duivelsberg of zoals de NSA het kende .. “The Hill”, is een berg die er eigenlijk niet hoort te zijn.
Voor wie Berlijn reeds heeft bezocht, is het geen geheim dat de streek nu niet bepaald lijkt op een alpengebied.
Jawel, het gaat er wel wat op en neer, maar pal naast de metropool ligt een berg, met daarop een vreemd ogende, gigantische structuur.
Teufelsberg is een manmade berg, door de geallieerden aangelegd na de bevrijding van Berlijn en het eindigen van de 2de wereldoorlog.
The Hill is een berg die er eigenlijk niet hoort te zijn.
Op die locatie had Albert Speer, de architect van Hitler en zijn Germanica, een gigantische militair technische school gebouwd. De school waar de toekomstige intellectuele, militaire elite van het Nazi-rijk zouden afstuderen.
Dergelijk gebouw was, zoals de overige staatsgebouwen van gekke Adolf, een doorn in het oog van de rest van de wereld en het moest dus verdwijnen.
Albert Speer was, naast extremistisch geschift, echter wel een bekwame architect, want het gebouw werd door de Amerikanen al erg snel als “onverwoestbaar” gelabeld.
Ze kregen dat ding niet kapot, ongeacht de gigantische hoeveelheden springstof die werden gebruikt.
De volgende, logische stap was dan ook om de school onzichtbaar te maken, jawel, door het vervaardigen van een gigantische berg, er pal bovenop.
Parken werden aangelegd, sport pistes ter beschikking gesteld en er was zelfs een heuse skilift om de bezoekers tot boven te brengen. Alles werd in het werk gesteld om het kwaad van de Nazi’s te overtreffen met feeërieke taferelen.
Menselijk als we zijn, lerend uit onze fouten van het verleden, duurde het niet lang voor de 2de wereldoorlog werd opgevolgd door een nieuw conflict, de Koude Oorlog.
De dreiging van de rode commies die ons kapitalistische manier wilden vernietigen, de oorlog van de spionage en huurmoorden, de oorlog van de nucleaire dreiging.
Het kapitalistische westen moest en ging weten wat er gaande was aan de andere kant van het Ijzeren Gordijn (en vice versa, ik ga hier zeker geen partij kiezen) en daarvoor werd koste noch moeite gespaard.
Teufelsberg lag aan de grens met het Ijzeren Gordijn en lag in de Brits-Berlijnse zone, dus was dit de ideale locatie voor een ultra geavanceerd observatiestation voor de NSA (Amerikaanse Geheime Dienst). Een observatiestation dat met de nodige knipoog werd gebouwd. De Amerikaanse technische elite bouwde bovenop de restanten van de verslagen Duitse technische elite.
De Amerikaanse technische elite bouwde bovenop de restanten van de verslagen Duitse technische elite.
Teufelsberg werd militair terrein en bovenop de berg werd één van de grootste Amerikaanse afluisterstations van het Echelon-netwerk (use the Google force) gebouwd.
Met de val van de muur, kwam een einde aan de koude oorlog (er is nog hoop voor de mensheid – niet dat we er veel van hebben geleerd) en werd Teufelsberg nutteloos voor militaire doeleinden.
Een investeringsgroep kocht gans het boeltje op met het geniale idee er een luxehotel neer te poten. Een idee dat minder geniaal bleek in realiteit want nog voor de eerste renoveringswerken goed en wel begonnen waren (bovenop de berg zijn nog sporen van de eerste constructiewerken te zien) bleek het project de verliezen op te stapelen en werd Teufelsberg aan zijn lot overgelaten.
Tot op heden is Teufelsberg officieel nog altijd verlaten en “verboden toegang”, maar een groep kunstminnende alternatieven hebben de plaats ingenomen.
Waar eens de grootste geheimen van de Commies werden bespioneerd, zijn nu gigantische urban art gallerijen opgericht.
De beste graffiti artists van de wereld hebben het grijze beton een functie gegeven, wat eens een draaischijf van menselijk leed was, is nu een gigantisch canvas geworden.
Een handvol mensen heeft hun intrek genomen bovenop de Teufelsberg en doen hun best om de boel iet of wat veilig te houden.
Je kan de basis bezoeken OF alleen OF in groep en in theorie moet je daarvoor een ticket kopen (prijzen van 6 tot XX euro), geld dat gebruikt wordt om de boel daar draaiende te houden.
De realiteit is echter dat er een beetje “à la tête du client” wordt gewerkt. Wij hebben helemaal niets moeten betalen en moesten onze gegevens op een lijst schrijven, een lijst die gewoon op een tafel aan de ingang lag.
Echt legaal is het niet, maar het bestuur van Berlijn laat begaan. Met de huidige manier van werken is er een vorm van controle en worden ongevallen vermeden. Een handige oplossing die het bestuur dan ook nog eens geen geld kost.
Echt “urbex” is een bezoek aan Teufelsberg niet echt, maar je kan het moeilijk toerisme gaan noemen.
Niet alleen is het een gigantische trashpile, maar het is ook nog eens een enorm aandenken aan een moment waarop het menselijk IQ zijn laagste laagtes kende.
Het contrast met centrum Berlijn en de toeristische hotspots kan dan ook niet groter zijn.
Van miljoenen bezoekers downtown tot een handvol op de berg.
Wat eens een draaischijf van menselijk leed was, is nu een gigantisch canvas geworden.
Voor de gegadigden kan ik enkel maar aanraden er enige spoed achter te zetten.
De zelfverklaarde beheerders vechten een permanente strijd met de natuurelementen om het complex recht te houden. Uiteindelijk zijn hier slechts 2 uitkomsten mogelijk. OF de natuur gaat de bovenhand nemen (wat onvermijdelijk is) en de boel gaat als een kaartenhuisje ineen zakken OF men gaat grote renovatiewerken uitvoeren, waardoor Teufelsberg 1 van de zovele attracties gaat worden in een Berlijn dat meer weg heeft van een permanente show, dan van een stad met een boodschap.
Bekijk de volledige fotoreeks op onze facebook pagina.
Special thanks aan Futureproofedshop en Godelina voor het mede mogelijk maken van deze trip.
