Gladio, net als een filmscenario maar dan in het echt
Uit Hollywood komen vaak de meest spannende actiethrillers en spionageverhalen. Geheime agenten die ‘behind enemy lines’ in alle discretie aan het werk zijn en de meest waanzinnige sabotage acties op poten zetten. We weten dat we kijken naar een werk van fictie en wanneer we de bioscoop (dat waren nog eens tijden) verlaten is het terug naar de -saaie- realiteit. Geheime agenten, top secret documenten en mensen die in het geniep van de aardbol verdwijnen? We leven in de wetenschap dat dit in ons land absoluut niet mogelijk was en is, of toch? Toen Operatie Gladio openbaar werd gemaakt, werden we met onze neuzen op de feiten gedrukt: vaak liggen fictie en realiteit angstaanjagend dicht bij elkaar.
Toen de Tweede Wereldoorlog tot een einde kwam, maakte de planeet kennis met 2 nieuwe kampen. Je had de Westerse mogendheden die lijnrecht tegenover de Communistische krachten stonden en beiden waren niet bepaald beste vrienden. Elkaar bespioneren werd net geen volkssport en op verschillende momenten stonden we dichter bij een nucleaire oorlog dan bij wereldvrede. In Europa kregen we een ijzeren gordijn geserveerd en langsheen die grens werden de meest waanzinnige, militaire complexen opgetrokken waarin communicatiespecialisten zich volledig konden laten gaan.
Toch niet in Belgie?
Voor heel wat Belgen was dat een ver-van-hun-bed show, totdat ze in de jaren 90 te horen kregen dat Operatie Gladio tot een einde kwam. In het diepste geheim had de NAVO, net na de oorlog, een compleet netwerk van ‘stay behind’ agenten. Het waren mensen waarvan niemand wist wat ze precies deden en in veel gevallen zelfs hun eigen collega’s niet kenden. Ze kregen hun bevelen rechtstreeks van de NAVO en zelfs de regeringen waren niet van hun bestaan op de hoogte. Hun taak was eenvoudig: mocht er ooit een communistische invasie komen, dan konden ze meteen beginnen met het opzetten van een communicatienetwerk en konden ze, in guerrilla stijl, sabotage opdrachten uitvoeren. In België kreeg die eenheid de naam SDRA8 en werden de leden ervan nagenoeg allemaal bij de paracommando’s gerekruteerd.
In zowat ieder Europees land was Gladio actief en vooral in Italië, waar het netwerk voor het eerst op poten werd gezet, liep het al erg snel uit de hand. De goed getrainde leden van de geheime operatie werden niet alleen gebruikt om het communisme te bestrijden, ook in eigen land werden ze ingeschakeld om minder vaderlandslievende situaties te gaan corrigeren. Van overvallen tot het verbergen van drugs in wagens, de Gladio agenten waren er niet vies van als iets of iemand moest wijken. Verschillende mensen werden ontvoerd, vermoord of zelfs met bommen tot gort geblazen als men van mening was dat dit het land ten goede zou komen. Uiteindelijk kreeg Gladio in Italië meer de indruk van een terreurorganisatie dan van patriottische soldaten.
De realiteit die niemand wilde zien
Ook in België worden de leden van Gladio gelinkt aan verschillende, gruwelijke feiten. De naam komt meerdere malen voor in de dossiers van de Bende Van Nijvel of zelfs de CCC. Echte bewijzen zijn hiervoor nooit gevonden maar off the record is iedereen ervan overtuigd dat ze een stevige vinger in de pap hadden. Met militaire precisie aanslagen plegen, die louter moeten dienen om een systeem te gaan destabiliseren? Het was DE kerntaak van Gladio.
Officieel bestaat Gladio vandaag de dag niet meer en hebben heel wat landen openlijk afstand genomen van dergelijke, clandestiene operaties. Of daarmee meteen ook een einde kwam aan het elkaar bespioneren of het beïnvloeden van regimes? Een goede vraag waarop enkel erg onaangename antwoorden kunnen worden gegeven.
