Ribécourt, waar sterven de enige zekerheid was

Dat er vooral tijdens de Eerste Wereldoorlog erg frequent gebruik werd gemaakt van ondergrondse complexen is voor de lezers van onze blog geen geheim meer. Wanneer er 4 jaar lang iedere seconde een bom op hoofd dreigt te vallen, dan is het obscure van de ondergrond de beste bescherming die je kan hebben. Of het nu ging om een bunker, een vossegat of een oude mergelgroeve, aan beide kanten van het front werd gegraven aan waanzinnige snelheid. 1 van de grootste, ondergrondse netwerken uit die tijd is terug te vinden in het Franse Ribécourt, waar de geschiedenis nog steeds van de muren druipt. 

We keren terug naar november 1917. Het Franse Cambrai is in Duitse handen en Engelse troepen willen door middel van een gigantische aanval de keizerlijke troepen verpulveren. Cambrai moest worden ingenomen, ongeacht de kost want de stad diende als bevoorradingspost voor de Duitse Hindenburglinie. (een sterk gefortificeerde lijn die als ultieme verdediging moest dienen) Dat ze geen half werk willen verrichten blijft al snel wanneer de plannen worden bekend gemaakt. Bijna 200.000 soldaten zouden er bloederige gevechten uitvoeren en net geen 500 tanks zouden de Duitse linies bestormen. Tijdens de eerste dag van het offensief leek het de Britten en Canadezen voor de wind te gaan. Hun artillerie verpulverde de eerste Duitse linies en hun tanks zorgden voor een genadeloze afwerking. Na die eerste dag werden de vreugdekreten al snel in de kiem gesmoord want wat toen volgde was het grootste, Duitse tegenoffensief van de Eerste Wereldoorlog. Uiteindelijk hielden de Duitse troepen Cambrai stevig in handen en maakten de Geallieerden slechts minimale vorderingen. De menselijke tol was overweldigend zwaar. Aan Geallieerde kant vielen meer dan 75000 slachtoffers (gewond of gedood) en de Duitsers moesten meer dan 54000 slachtoffers tellen. 

Het geheim zat onder de grond

De bevelhebbers aan Engelse kant begrepen niet hoe hun tactiek had kunnen falen. Een overmacht van zowel manschappen als materiaal, een verkenning die alles duidelijk in beeld had gebracht en toch slaagden de Duitsers erin hen een pandoering van formaat te geven. De oplossing moest, zoals erg vaak tijdens de Grote Oorlog, worden gezocht ondergronds. Vooral ter hoogte van Ribécourt kregen de Engelsen er stevig van langs. In het grootste geheim hadden de Duitsers er gewerkt aan een van de grootste, ondergrondse complexen uit die tijd. Ze maakten gebruik van de vele mergelgrotten die er waren en door middel van dynamiet konden ze de ontelbare kleine grotten met elkaar gaan verbinden. Uiteindelijk kon het complex worden veroverd, alleen was de betaalde prijs onnoemelijk groot. 

Vandaag de dag bestaat het complex nog steeds en zijn de sporen van het bloedige verleden nog overal te vinden. Vooral de restanten van ‘les escaliers de la mort’, de trappen des doods, zorgen ervoor dat de haren in je nek naar boven komen. Om manschappen snel en in grote getallen naar het slagveld te brengen, werden trappen gegraven die je van de grotten rechtstreeks naar de loopgraven bracht. Alleen verliepen de veldslagen zo snel dat het gros van de soldaten vaak middenin de vuurlijnen terecht kwamen. De dood was een garantie, vaak niet eens door vijandelijk vuur maar door eigen mitrailleurs. Wie onderaan de trap klaar stond om aan te vallen wist dit, wie weigerde te vertrekken werd door zijn superieur ter plaatse neergeschoten. 

Niet zonder gevaar

Een stevige waarschuwing is op z’n plaats voor wie zelf op zoek wil naar het complex van Ribécourt. De volledige ondergrondse structuur ligt onder een privé bos dat door jagers wordt geëxploiteerd. Die mensen hebben absoluut geen gevoel voor humor en reageren erg vijandig wanneer ze een ‘indringer’ spotten. Het gangenstelsel is ook een echt labyrint, waardoor minder ervaren mensen er geheid gaan verdwalen. Laat ons vooral niet vergeten dat dit ook geen bunkers waren zoals men ze in de Tweede Wereldoorlog wist te maken. In normale tijden waren die grotten al niet echt stabiel te noemen, na 4 jaar bombardementen en een eeuw rust zijn ze er niet bepaald steviger op geworden. Het instortingsgevaar is dus ten allen tijde reëel. Last but not least is het niet ongewoon dat je in de tunnels nog niet ontplofte projectielen gaat vinden. Van kleine granaten tot loopgraafmortieren en de grotere knallers, de volledige regio ligt ermee bezaaid. De gouden regel hier is en blijft ‘handen thuis’. Laat die dingen liggen en ga niet gaan experimenteren in de hoop een leuke souvenir mee naar huis te brengen. 

Enjoy history, don”t be part of it.
Foto’s zijn terug te vinden op onze facebookpagina (klik)