Ksiaz: een kasteel, een berg en heel wat legendes

Iedere uithoek van de wereld, hoe afgelegen ook, beschikt steevast over een legende of een mysterie. Soms gaat het om het verhaal van één of andere oude dame die de toekomst kon voorspellen, aan de hand van theeblaadjes en soms gaat het om monsters die zich in de bergen schuil houden. Hoe fantastisch ze ook mogen zijn, de realiteit is dat veel van die verhalen vaak ook niet meer zijn dan dat: verhalen. In enkele gevallen overstijgt de realiteit de verhalen en meest geschifte voorbeeld hiervan is Ksiaz Castle.

Gelegen in de bergen rond het Poolse Walbrzych, is Ksiaz Castle het soort kasteel dat je op prentkaarten terug kan vinden. Ongeacht de periode van het jaar, of er nu sneeuw ligt of het regent, het gebouw laat zich gewillig fotograferen en de resultaten zijn ronduit pareltjes. Met origines die terugkeren tot in de 13de eeuw is Ksiaz op zich, ongeacht hoe mooi het is, nu niet bepaald uniek of mysterieus. Bombastische kastelen waren toen de norm, wilde je als kasteelheer wat uitpakken met je weelde. Wat Ksiaz zo uniek, mysterieus en zelfs legendarisch maakt is wat eronder zit. Een zowel gruwelijk als formidabel geheim dat nog niet eens een eeuw oud is.

Daar is Hitler weer!

Toen de 2de Wereldoorlog volop aan de gang was en Hitler er nog rotsvast van overtuigd was dat wereldheerschappij binnen handbereik lag, werd gestart met de bouw van Project Riese. Owl Mountain, de berg die neerkijkt op Walbrzych, moest 1 gigantische militaire basis worden. Het ontwikkelen van wonderwapens, het huisvesten van duizenden soldaten, een ondergrondse stad en alles wat nodig was om de superioriteit van de Nazi’s aan te tonen. Tot op heden is Riese het grootste, ondergrondse bouwwerk ooit door mensenhanden gemaakt. Er werd, voor het onafgewerkte project, naar schatting meer beton gebruikt dan voor de volledige Atlantikwall samen. Ook de menselijke tol was hoog want men denkt dat meer dan 15.000 slavenarbeiders er om het leven kwamen, een veronderstelling want het project was geheim dus men deed maar wat. Het concentratiekamp van Gross-Rosen werd zelfs speciaal voor het Riese project gebouwd. 

Het uiteindelijke doel was om er het hoofdkwartier van de Nazi’s te vestigen en ook Hitler zou er zijn intrek nemen. Alleen was een tunnel nu niet meteen place to be voor een zelfverklaarde wereldleider. Hij had zijn zinnen gezet op Ksiaz Castle (in het Duits Schloss Furstenstein) waar zijn bureau en residentie zou worden geinstalleerd. Paranoïde als hij was moest er ook met zijn beveiliging rekening worden gehouden. Het kasteel ligt nu niet meteen verborgen en voor bommenwerpers zou het dan ook een fluitje van een cent zijn om de boel plat te gooien. De oplossing was, toch volgens gekke Adolf, poepsimpel: maak een rechtstreekse verbinding tussen het kasteel en het Riese-project. Een compleet van de pot gerukt idee, waar nagenoeg meteen mee werd gestart. Met zijn concentratiekampen had hij immers meer dan voldoende werkkrachten ter beschikking. 

60 meter onder het kasteel werd dag en nacht gegraven aan een waanzinnig tunnelcomplex. Dankzij een geheime lift, verborgen in zijn bureau, kon hij snel en ongezien verdwijnen en het Riese-complex bereiken. Ook troepen en wapens konden op die manier tot bij het kasteel raken. Om alles zo snel mogelijk te kunnen verwezenlijken, zou een ondergronds spoorsysteem worden voorzien waar een trein zich zou kunnen verplaatsen. Toen de Russen Walbrzych innamen, viel ook Ksiaz Castle in hun handen en ze hadden niet meteen fits dat ze bovenop een geheim complex liepen. Het duurde nog enkele jaren, toen werd begonnen met de restauratie van het kasteel, dat het geheel duidelijk werd. Tot op heden is het complete tunnelnetwerk nog steeds niet bloot gelegd en archeologen kunnen niet exact zeggen hoeveel kilometer aan tunnels er werden gegraven. 

Tunnels en legendes in overvloed

Los van de hoeveelheden beton die er onder de grond zitten, is Ksiaz Castle ook een belangrijke pion in enkele van de meest hardnekkige complottheorieën en schatten verhalen die er nog steeds zijn. Vooral de legende van de Nazi-schat is er eentje die bijna op maat van het kasteel is gesneden. Bij de plundering van Sint-Petersburg vertrokken de Nazi’s met de beruchte Amber Room, een kamer van onschatbare waarde. De ruimte werd volledig afgebroken en alles werd in kisten op de trein gezet. Er is geen waterdicht bewijs over de bestemming van die trein maar in Ksiaz Castle werd een kamer wel klaar gemaakt met identieke afmetingen. Combineer dit met het feit dat er onder het kasteel werd gewerkt aan de bouw van een station en je hebt meer dan voldoende voeding voor een goldrush die nog steeds aan de gang is.

Vandaag de dag kan zowel Ksiaz Castle als een deel van het tunnelcomplex worden bezocht. Het kasteel is er eentje van dertien in een dozijn maar het ondergrondse deel is echt een must-see. Hou er alleen rekening mee dat je er wordt geconfronteerd met Poolse gastvrijheid, of het totale gebrek eraan. Je op voorhand inlezen in de materie is dus bijna noodzakelijk, wil je ten volle kunnen genieten van die bovenmenselijk stukje architectuur.

Goedkope vlucht boeken richting Polen? Check de beste deals op TravelUnlimited. (klik)