Het werd de enige Pulitzer ooit die anoniem werd uitgereikt
Het winnen van een Pulitzer is zo ongeveer het meest prestigieuze wat je als fotograaf, schrijver of journalist kan bereiken. Het is een erkenning, een pluim van gigantische afmetingen om op je hoed te steken en vooral een schouderklop van mensen met naam en faam. De vereisten om deel te nemen zijn niet min en winnen is even uitzonderlijk als op de maan lopen. Het is dan ook niet meer dan normaal dat je met zo een overwinning graag te koop loopt. 1 keer echter won een anonieme foto, een winst die door de fotograaf niet werd opgeëist. Het is de enige keer in de geschiedenis van Pulitzer dat de prijs dan ook aan een naamloze fotograaf werd uitgereikt vanwege 1 schitterend beeld: ‘Het vuurpeloton in Iran”.
Op zich spreekt de foto boekdelen en tegelijk blijven ook heel wat vragen onbeantwoord. 26 augustus 1979, Jahangir Razmi is aanwezig op de luchthaven van Sanandaj wanneer hij verneemt dat 11 Koerden net werden aangehouden. Als persfotograaf beschikt hij over een aanzienlijk netwerk en al snel komt hij te weten dat de 11 mannen werden aangehouden op verdenking van wapensmokkel en het opjutten van de bevolking. Daags nadien verschijnen ze voor een rechter en na een proces dat niet eens 30 minuten duurt, krijgen ze het doodvonnis.
De vrijheid van een mening is niet overal even gelijk
Het moet snel gaan want de 11 worden meteen naar buiten geleid, geblinddoekt en gefusilleerd. Razmi nam zijn foto op het moment dat de schoten werden gelost. Enkele van de Koerden vallen reeds neer, anderen zijn dan nog niet getroffen. Hij stelt zijn foto’s voor aan de uitgever van de kritische krant Ettela’at, die ze prompt publiceren. De uitgever besluit wel om de foto’s anoniem te drukken, persvrijheid in Iran is immers een erg vreemd gegeven en vooral wanneer je een politieke executie op de gevoelige plaat vastlegt. Als journalist kun je dan vaak naast de terdoodveroordeelden terecht komen.
In 1980 wint de foto “het vuurpeleton in Iran” de Pulitzer-prijs als eerste en enige ooit anoniem. De titel werd overhandigd aan de krant, die nog steeds weigerde de naam van de fotograaf prijs te geven. Zijn identiteit werd pas in 2006 bekend gemaakt, toen de Wall Street Journal hem op het spoor kwam.
