In de wereld van bijgeloof is vrijdag de 13de heer en meester

Bijgeloof is even fascinerend als irrationeel. Bizarre rituelen en gewoontes, de overtuiging van het ongeluk of kracht van het goede, ze zijn in ieder deel van de wereld aanwezig. Fascinerend omdat ze vaak diep verankerd zitten in onze geschiedenis, irrationeel omdat we ergens wel weten dat het pure psychologie is maar toch handelen onder het motto “je weet maar nooit”. Geen enkel verhaal ter wereld kan tippen aan de invloed van vrijdag de dertiende, de dag van het ongeluk. Wereldwijd proberen mensen zoveel mogelijk contact met elkaar te vermijden om toch maar geen problemen te hebben, waardoor ze meestal zelf die problemen scheppen. Maar waar komt het verhaal van vrijdag de dertiende toch vandaan (tip: het is niet Jason Voorhees die aan de bron ligt)  en vooral, waarom geloven we er nog in? 

Zoals bij heel wat van dergelijke verhalen is vrijdag de dertiende terug te brengen naar een religieus iets. Er waren tijden waar het geloof allesoverheersend was en waar ieder onverklaarbaar fenomeen aan de wil van god werd gekoppeld. Historici wereldwijd buigen zich nog steeds over de herkomst van deze duivelse vrijdag en ze hebben 2 aanvaardbare pistes op tafel kunnen werpen.

De kruisiging van Jezus

Goede Vrijdag is voor de katholieke gemeenschap de dag waarop Jezus aan het kruis werd genageld. Goede Vrijdag herdenkt de dood van de zoon van God en heeft dan ook steeds een duidelijke betekenis gehad. De dag voor goede vrijdag, in religieuze middens gekend als Witte Donderdag, was de dag waarop Jezus samen met zijn apostelen het laatste avondmaal vierde. 12 apostelen en Jezus, maakt een totaal van 13 mensen op de vooravond van de gebeurtenis die het katholicisme heeft gevormd tot wat het vandaag is. 13 mensen die op vrijdag voor eeuwig in de religieuze geschiedenisboeken werden opgenomen. 13 mensen die op vrijdag in een wereld van ongekend verdriet terecht zouden komen. 

En daar zijn de tempeliers opnieuw

Een tweede en misschien wel de juiste piste is die van de Tempeliers. Op vrijdag 13 oktober 1307 begon koning Philip IV van Frankrijk met de vervolging van alle leden van de orde. Honderden arrestaties, die allemaal door executies werden gevolgd, luidden het einde van de Tempeliers in. Tot op heden is die datum een smet op het blazoen van de kerk omdat de paus uiteindelijk is gezwicht onder druk van de koning. Voor heel wat mensen was deze gebeurtenis een teken van puur ongeluk en zou iedere vrijdag de 13de vanaf dan gelijk staan aan een dag waar geluk onmogelijk te verkrijgen was.

Wat is het nu? 

Het fantastische aan bijgeloof is dat niemand ooit echt zeker weet waar het vandaan komt. Er bestaan geen geschreven referenties en ook de term ‘bewijzen’ is iets wat vaak onbestaande is. Men kan niet anders dan te gaan werken op basis van veronderstellingen en geruchten. Toch valt het op dat zelfs de meest sceptische persoonlijkheden zich toch van tijd tot tijd laten glijden in de wereld van het bijgeloof. Better safe than sorry …