Het gebruik van röngten red heel wat levens, de te betalen prijs was enorm
Het is vandaag de dag de meest normale zaak ter wereld: wie een medische aandoening heeft, gaat richting ziekenhuis en wanneer dit nodig is wordt een röntgenfoto genomen. De radioloog analyseert de foto en spot de aandoening, waardoor een behandeling gestart kan worden. Ooit was dit anders. Ooit waren X-rays, röntgenstralen, ongecontroleerde stralingen die wel nut hadden maar ook heel wat kapot maakten, niet op zijn minst bij de mensen die ze gebruikten.
Het was Thomas Edison die er voor het eerst, eind 19de eeuw, op grote schaal mee aan de slag ging. Hij las in een vakblad hoe men in Duitsland erin was geslaagd om menselijke beenderen in het lichaam te fotograferen, door middel van stralingen en een fluoroscoop. Edison begreep als geen ander dat de toekomst lag in het gebruik van röntgenstralen maar dat de kracht van die wetenschap gecontroleerd moest worden. Samen met Clarence Dally, een oud-matroos en zijn assistent, begon hij te experimenteren. Dag na dag werd Dally blootgesteld aan een ongecontroleerde dosis aan stralingen, in naam van de wetenschap. De gevolgen van die testen lieten zich al snel zien.
Dally kreeg te kampen met hevige pijnen, blaren, brandwonden en vingers die permanent verkrampten. Toch bleef hij, samen met Edison, hardnekkig volhouden. In naam van de wetenschap offerde hij zichzelf op tot op het punt dat zijn beide handen en armen werden geamputeerd. Uiteindelijk stierf hij op 39-jarige leeftijd aan de gevolgen van een stevig uitgezaaide kanker, het resultaat van de stralingen.
Marie Curie en haar petites curies
Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, werd de medische wetenschap op scherp gezet. De miljoenen soldaten die, aan beide zijdes, met ongeziene verwondingen naar de veldhospitalen werden gebracht, hadden allen nood aan verzorging. Alleen ontbrak het aan de dokters vaak de mogelijkheid om te gaan bepalen wat het precieze probleem was. Soldaten die snel bloed verloren door scherven van bommen of van kogels konden enkel worden gered, wanneer men wist waar die scherven of kogels zaten. De röntgenstralen staken opnieuw de kop op. Het was niemand minder dat Marie Curie die de ontwikkeling en de toepassing van de stralen verder opdreef. Ze ontwierp een mobiele scanner, een röntgentoestel dat in een bestelwagen werd geïnstalleerd zodat men op het terrein de gewonde soldaten kon onderzoeken. De bestelwagens kregen al snel de spotnaam “petites curies”, waarmee werd verwezen naar Marie maar ze bewezen wel degelijk hun nut.
Hoewel de “petites curies” tijdens de oorlog talrijke levens wisten te redden, kwam dit succes ook met een duistere keerzijde. De verpleegsters die instonden voor het gebruik van de toestellen, kregen allemaal te kampen met dezelfde aandoening die ook Dally te pakken kreeg. Hun vingers en handen raakten bedekt met blaren, brandwonden en moesten uiteindelijk worden geamputeerd.
De handen van röntgen zijn een knap voorbeeld van hoe onvoorstelbare opofferingen werden gemaakt, in de naam van de wetenschap. De wetenschappers, verpleegsters en medewerkers hadden 1 enkel doel: het helpen van mensen in nood. Ze betaalden hiervoor een waanzinnige prijs, een prijs die ervoor heeft gezorgd dat we vandaag de dag in alle veiligheid onze kwalen kunnen laten onderzoeken.
