11 november 1918 kon de geschiedenis zijn ingegaan als net dat: een datum. De geschiedenis had echter een totaal ander idee met betrekking tot de bestemming van die datum. Het werd meteen de meest euforische en meest trieste gebeurtenis uit onze geschiedenis. Nadat de plaatsing van de laatste handtekening op dit document werd vereeuwigd, klonk met een bijna unanieme eensgezindheid “nooit meer oorlog”. Hetzelfde woord werd enkele decennia later opnieuw, in een geschiedkundige context, gebruikt. Niet in een positieve zin maar eerder “nooit zo een foute inschatting gemaakt”. De Armistice was door velen reeds vergeten.
Wat vandaag gebeurd is, zijn we morgen al vergeten. Grappig wanneer je spreekt over het verkeerde kleur van je sokken, dramatisch wanneer je spreekt over conflicten op wereldschaal.
Over de volledige inhoud van het beruchte papier dat in Compiègne werd getekend, gaan we het in deze blog niet hebben. De aanzet van deze blog is reeds beschamend genoeg, dermate beschamend dat dit eerder als extra zout in de wonde zou worden bekeken.
Het einde van de Eerste Wereldoorlog ging de geschiedenis in als het moment waar rede en verstand de bovenhand namen. Dit weten zou uiteindelijk voldoende moeten zijn, weten wat er net in dit document van de vrede staat is de kers op de taart. Helaas is één van de meest kwalijke karaktertrekken van de mensheid op zich, dat we kort van geheugen zijn. Wat vandaag gebeurd is, zijn we morgen al vergeten. Grappig wanneer je spreekt over het verkeerde kleur van je sokken, dramatisch wanneer je spreekt over conflicten op wereldschaal.
In 1918 werd voor vrede getekend, om in 1940 te hervallen in een nog groter conflict. Gevolgd door Korea, Vietnam, The killing fields, Libanon, Desert Storm, Somalië, … in een schijnbaar eindeloze lijst. Politieke motieven terzijde, waren dit keer op keer gebeurtenissen waar een enorm menselijk leed de rode draad was. De fouten uit het verleden, waar we telkens en met veel trots afstand van namen, bleven zich schijnbaar herhalen. Hadden we dan helemaal niets geleerd?
Het totaal gebrek aan interesse van de jeugd in onze geschiedenis aanklagen is 1 iets, de handen uit de mouwen steken is dan weer iets anders. Je eigen kinderen iets bijbrengen, in een wereld waar hun motivatie om op de schoolbanken te blijven op een alltime low staat. Het is een bijna utopische uitdaging, maar hoe begin je eraan?
Make it interesting!
Geen enkel boek ter wereld kan de impact van een eigen ervaring vervangen. Het zien en ervaren met eigen ogen en zintuigen laat vaak onvergetelijke indrukken na, ongeacht de kilo’s lectuur die verslonden worden. We vierden de 100ste verjaardag van de wapenstilstand, l’Armistice. Tegelijk vierden we ook de 100ste verjaardag van menselijke stommiteiten en vooral het herhalen ervan. Hoog tijd voor verandering dus en die verandering begint meestal bij jezelf.
Gewapend met niets meer dan een rugzak, een drinkfles, enkele koekjes en een paar stevige wandelschoenen, trokken we dan ook met onze kroost richting geschiedenis. Niet in boekvorm, maar in vorm van water en modder. Hill 62, gelegen in Zillebeke, biedt een uniek en authentiek zicht op deze morbide geschiedenis. Een stuk terrein, waar de loopgraven van de geallieerden bewaard werden, in combinatie met een klein museum. Het museum, daar kunnen we kort over zijn. Een getransformeerde living met stukken die uit de omliggende weides werden opgegraven. Maar net die rauwe bruutheid maakt het zo authentiek. Hier spreken we niet over design-kasten met flashy bordjes maar over grootmoeders kasten met wapens en insignes. Het maakt meteen een indruk, maar de piece de resistance ligt buiten op je te wachten. Een al even bruut stuk terrein waar de loopgraven, tunnels en bomkraters van de Geallieerde linie werden bewaard. Het is er vuil, het is er goor en zelfs in periodes van grote droogte staat het er vaak tot aan de knieën in de modder. Maar dit alles wordt overklast door de grootste kwaliteit van allen : het is echt.
Onze Armistice, onze wapenstilstand bestond niet uit speeches, groeten aan de vlag en luisteren naar trompetten bij een beeld.
Wanneer je kinderen naar je kijken, met de vragenden ogen “maar papa, hierin kun je toch niet lopen”, dan weet je dat je op het goede spoor zit. Wat ze op school hebben geleerd, zijn ze reeds vergeten. Dat ze dit weekend hun schoenen uit de modder hebben mogen trekken, dat gaat een leven lang met zich mee.
Onze Armistice, onze wapenstilstand bestond niet uit speeches, groeten aan de vlag en luisteren naar trompetten bij een beeld. Dat van ons bestond uit modder en een besef dat miljoenen mensen stierven, zodat we vandaag de luxe hebben het allemaal te vergeten.