Chartreuse overleefde verschillende oorlogen maar niet de tand des tijds

Het moet zowat de meest bekende urbex spot van het land zijn. Fort de la Chartreuse moest ooit de stad Luik verdedigen maar is ondertussen uitgegroeid tot een plaats waar zowel kunstenaars, wandelaars als fotografen zich uit kunnen leven. Helaas heeft de tand des tijds geen genade met de enorme bouwwerken en lijkt het einde nabij. 

Luik heeft van oudsher steevast een strategische waarde gehad. Gelegen langs de Maas met heel wat steile heuvelflanken, was het een uitstekende plaats om aanvallen vanaf zowel het land als het water af te slaan. In 1817 beviel de toenmalige Koning der Nederlanden dan ook om er op een van de heuvels het Fort de la Chartreuse te bouwen. Een enorme constructie die ook deels in de flanken van de heuvels is gebouwd. Veel plezier heeft de koning er niet aan gehad want bij de onafhankelijkheid van België kwam het in Belgische, militaire handen terecht. 

Twee wereldoorlogen, twee veroveringen

Tijdens de Eerste Wereldoorlog bewees het fort zijn nut, toen de Duitsers er stevig van langs kregen. Uiteindelijk slaagden ze er toch in om het complex te veroveren, de verliezen die ze ervoor leden waren ronduit waanzinnig te noemen. Het complex werd omgebouwd tot een gevangenis, iets wat tijdens de 2de Wereldoorlog opnieuw gebeurde. Na de bevrijding stationneerden Belgische soldaten er opnieuw maar bleek al snel dat het revolutionaire ontwerp uit de 19de eeuw voorbijgestreefd was. Oorlogsvoering was veranderd en door het gebruik van parachutisten was het strategische voordeel van een heuveltop verdwenen. Gaandeweg werd Fort de la Chartreuse omgebouwd tot een trainingscentrum, waar in 1982 de deur voor het laatst dicht werd getrokken.

Wat volgt is een situatie die we op z’n minst ‘typisch Belgisch’ kunnen noemen. In 1989 werd het volledige complex op de lijst van beschermde monumenten gezet. Driewerf hoera, al was er totaal geen geld om de gebouwen te onderhouden, laat staan te renoveren. Chartreuse viel in verval en ondertussen zijn heel wat van de bovenverdiepingen niet eens meer bewandelbaar. Echte toekomstplannen zijn er niet meer. Afbreken mag niet, renoveren kan niet dus is het geheel overgelaten aan de wil van de natuur, waardoor de plaats uiteindelijk automatisch zal verdwijnen.

Na het leger kwam de natuur

Verlaten is Fort de la Chartreuse dan weer niet. Fotografen en urbexers beleven er de tijd van hun leven door de unieke combinatie van verval, een spel van licht en de natuur die er haar plaats terug opeist. Op het binnenveld zijn tijdens mooie dagen dan weer tientallen wandelaars & picknikkende families terug te vinden en je hebt er natuurlijk ook de standaard nieuwsgierige zielen. Helaas is ook de criminaliteit er al een tijdje aan een opmars bezig. Hangjongeren en mensen met minder goede bedoelingen weten dat er veel fotografen komen, met vaak erg kostbaar materiaal dus zijn overvallen er schering en inslag. 

Het verhaal van Fort de la Chartreuse is geschreven en gaat, onherroepelijk ooit eindigen. De gebouwen zijn terecht gekomen in een toestand waar instorten de enige, nog mogelijke optie is en aan de hand van de ontelbare foto’s zal de geschiedenis altijd blijven verder leven.

Zelf nog een bezoek brengen? Klik hier voor de Google Maps coördinaten.

Meer foto’s zijn terug te vinden op onze facebookpagina. (klik)