De middelvinger, al eeuwenlang een internationaal obsceen gebaar
In een moment van zwakte of opwelling hebben we ons vast wel al eens laten verleiden tot het uitsteken van de middelvinger. Het obscene gebaar waarmee we ons ongenoegen of zelfs onze woede duidelijk toonbaar maken. De ene doet het al wat sneller dan de andere en in bepaalde lagen van de bevolking is het zelfs ronduit hip om ‘the finger’ bij zowat iedere gelegenheid boven te halen. We weten allemaal dat het beledigend is maar heel wat minder mensen weten waar dit gebaar nu precies vandaan komt.
Net zoals bij zoveel andere, alledaagse dingen is de oorsprong van de middelvinger (of toch het obscene gebruik ervan) niet geheel duidelijk. Meer nog, de enige zekerheid die we hebben is dat er niet echt een zekerheid is. Er bestaan talrijke verhalen over de origines van de f*** y** maar 2 verhalen steken met kop en schouders boven de rest uit.
Op z’n Grieks
De Grieken waren niet vies van wat kinky spelletjes. Tekeningen, schilderijen, verhalen en zelfs complete theaterstukken hadden als onderwerp het vleselijke vertier. Taboe bestond er niet echt en je kon openlijk mensen uitnodigen voor een stevige rampetamp-sessie. Het gebruik van de middelvinger toonde aan dat je open stond voor anale sex (vandaar ook de term ‘op z’n Grieks’). Op die manier wist iedereen meteen wat voor vlees ze in de kuip hadden. Toen de Romeinen het overnamen, werd dit een beledigend gebaar. Het hebben van anale sex was tegen hun religieuze richtlijnen in en dus maakte je met de vinger duidelijk dat iemand verwerpelijk was. Dit gebruik bleef eeuwenlang de norm en werd, éénmaal de medische wetenschap evolueerde, nog sterker in de verf gezet. Een dokter die een anaal onderzoek moest uitvoeren, gebruikte hiervoor vooral de middelvinger. In die tijden waren latex-handschoenen nog niet aan de orde en geneesheren hielden graag hun wijsvinger schoon. De middelvinger werd op die manier de vuile vinger, een concept dat volledig pastte in het beledigend karakter ervan.
De boog kan niet altijd gespannen staan
Een andere (en eveneens erg aannemelijke) theorie is er eentje die terug te brengen is naar de 15de eeuw. Tijdens de strijd van Agincourt staan het Franse en het Engelse leger lijnrecht tegenover elkaar. Hoewel de Engelsen in de minderheid zijn, slagen ze erin talloze slachtoffers te maken bij de tegenstanders. Hun krachtigste wapen: hun boogschutters! Vanop een grote afstand konden ze het pijlen doen regenen, een aanval waar de Fransen niet tegen opgewassen waren. In een poging de Engelse strijdkrachten te demoraliseren, zette het Franse leger alles op alles om boogschutters gevangen te nemen. Hun middelvinger, cruciaal voor het gebruik van een boog, werd afgesneden en ze werden vrijgelaten. Het idee, hoe demonisch het ook mocht zijn, had een averechts effect. Voor iedere aanval toonden de Engelse boogschutters hun middelvinger aan de Fransen, net voor ze duizenden pijlen afvuurden. Ook daar zou de basis liggen van de uitdrukken ‘fuck you’, die we nu nog steeds durven gebruiken. Wanneer de boogschutters hun tegenstanders aan het vernederen waren, door het tonen van hun middelvinger, riepen ze ook ‘pluck yew’. Yew, het Engelse woord voor de venijnboom, was de boomsoort die werd gebruikt voor het maken van hun fantastische bogen. Met hun uitdrukking maakten ze duidelijk dat de tegenstanders weldra pijlen uit hun lijf konden plukken.
Wat is het dan uiteindelijk?
Beide theorieën zijn erg aannemelijk en tegelijk ook absoluut niet definitief. Er zijn voor beide denkpistes evenveel bewijzen als er twijfels bestaan. Ongeacht wat is de origine terug te brengen naar minder aangename momenten in onze geschiedenis. Het staat ondertussen wel vast dat men, zelfs in de oudheid, niet vies was van wat provocatie en uitdaging.
